Derechos deTlacas Baldo/» Tafi.x.n. xx.dedil ca fecrun la ccíeBre,y repetida dotrina de iuram.firm. y de las lodijflAtfúS.y Albarot./» r¿/u Xadeofie fiace refiere nueftro gran leyes de Partida, y otros muchos Autores que BoPrefidente Covú*.cap. i.praB.n.9. Menoch.lib.1-.frafafrft.14. conf.t.n. fius tit.de Pdnc.n.z^.Ctlíüs Hugo conf.60.n.$ .Lud.Saaí ii.Camil.Borrel.¿/f? 6.lib.x.Vcttcsxin.de iure [fcijib.i,tit.x.n.xo.úr praflant.Reg.Cath.cap.zx.n.x7. &de Magiflr.EdiB.lib.^.cap.z.n.S. yfque ad 9 $ zaznJe probar ,lib.z.cap .4-?>.ex num.% .ad xz.Cáncer variar.réfolut,tom.z.?dp.z.nA06.& jo7 .& Anton.de Petra de poteft at. a n.% 63. Princ.fereper tetUm,& in traB.de fdeicommif. qua ft.15.crcacion,orde* Y por el configñieute, en los miímos confine la nacion, y formación de los Tribunales, Magiftrados , y demás IueReinos, zes, Miniftros.y Oficiales, que juzgan fer ncceíTarios en fus y Señoríos, para exercirar efta jurifdicion,y mantener a fus vaííallos en paz,y jüfticiaj.f confiatfte appellat.cap.z.de eleBienefimnoadminimine Deminifi.de offic.PrxfeB.Prat.^África, ibi: Civtlium iudices,& ofipcia flngulis AifricarumProvincijs confuuiftrationum mus J.ylt. C.ad leg.lul.repetund. l.vlt.C.de offc.MagiBr.mMt d.x. Cl de Metrep. Tserit. lib.xx.Iprobatorias 9. C-.de diverj.offic.hb.11. ibi: Sed ex authendcis tantum prcbatorijs ,manu neflrafabfcripás ,&noBro arbitrio praflandis; text.Vulgaris in l.i. §.cum\rbem, DMeffe. Re PrafeB.vrb.A-uth.de defienf.civitS.interim,collat.^.cap.i. qua finíiugalia invfibfeud.xbv. PoteBas conflituendorum MagiBratuumad - flidam ex[>édiendam,\bi Búd.n.7.&A{n\d¿.verf.Poteflas,n.i.Li-dt. late traditis á Ba.n:i»l.lmpt4.fian.1.1.1. fu rium,n.6.D.de iurifd omn.iud. Alexand./» l.i.inprincifi.D.de ofific. . eius, Molin.de Hiffian.frimog.lib.4 .cafi.x 1.n.61 Robitus conf. 7 9.n] 55. Larrea confz.num.71. Carol.de G rafia!.í/f Regal.Franc fol.xxx. Sixün.de Re?alib.lib.z.cap: 15 .per ffr.Caííaneus inCdtakglor.mund. 7.part.conpder.9.Thefaux.infrocem.decif.n.io.Cdbcd.decif.%').n.i* part.z.ScÍuéM^ñxfi\.lib.í.cap.x:n.9.&cap.4.exn.x.lib.4.cap.i6.n. & Stephan.Gratian.*/f/«^r.940. nu.6.vel.). D. Francifc.de Alfaro de cff.Fifcal.gléf.i.n.z. &Bobad. in Pelit. lib.3. cafi.z .num. \. * Y aísimiímo los mifmos Principes fon los que pueden, y fuelen diíponer, y diftribuir a fu arbitrio las Dignidades, grados ,ocupa- ciones ,Honores ,preheminencias ,precedencias ,emolumentos, y Honorarias^ jubiladas] 24P i prerogativas que fe han de dar,y guardar a fus Oficiales,)' Magiftradop, por fer ellos también la fuente,y origen de quien proceden los proprios Honores. Y los que hazen,y conftituyen las Dignidades, y encierran en filos teforos deüas,como notablemente lo dixo Baldo in cafi.i. vcrfi.<A Principe, notab. i. tit.quis dicatur Dux ,Ioan.de Platea inl.i.infin.C.de /?/^í./^.i¿.MartinXaudeníis inintegrotraBatu de dignitadbusjácm en el tratado de Prinafie,quafl.^o. Paris de Puteo de re militar.lib.7 .*.u.Ioan.Leciner traB.de primog.concluf.yq.1un.x4.. Vcti-.Gxtgot.lib.yS.dc Repub.c.iz.n.). Ioafin. Andr. Georg-^%-35-«.^.SigifmundoLofred.^/:39.».i.Riminal.lun. con[s.n.9ylib.i. I0ann.V1ncent.de . Anm^Alleg.)7.n.z, & Alleg i30.«.3.Aíbcrt.Leonin.¿-^/:-i.«.2.Maftri{.& alij vbi íupra^enech. con[.^oz.n.7.lib.\. Prasfes.Vaíencuela d.conf.Kz.n.zz. &fiqq. y0¡.u c> d.con[.zoi.nM-& ?4-& Bobadiíi./« Polit.Ub.^.cap.z.n.i. Vfando, pues, defta potcttad,halíamos en las Noticias del Imperio Romano3y Griego,y de otros Reinos,)- Principados, * aver íido varios los Magiftrados, Oficiases, y Mmiftros de Paz ,y deCy^a, que criaron ,é inftituyeron para el Govíerno de fus Repúblicas1, y exerdcos,y para el ferviciosy guarda de fus perfonas,y palacios. De que nos dan mucha luz tantos títulos, como deilos ay en los Di°titos, y Código^ cfpecialmente en fus tres libros vltinjos, que llamamos. VoLVMEN,y hazen largo Catalogo Aldato,y Guido Pancirolo tn notu.vtriufque /^/.Pomponio Í.C. y fus Comentadores inleg.z] odginenhcufn[eqq.D.deorig.iur,. S.fioB Pomponio Lxto,Fendtejla, Ioann.Pyrrho ,Anglcbcrraeo ¡Guiíierm.de Monferrat. /\u25a0// [chedul. Magifiratuum ayilium,U*tx\n Carato Laudenfe intraB.de Dignitatis, Nicolao Boeno de author.magn.confilij, &de ordine,& difi feremiagraduum ytriufque fiori,Ínter tracl.DoB. íufto Lipfio, Siao1110 ,Rofino ,Dempftcro ,Buliengero, Maftnilolib.^.caf.i .& z° y otros que han efencode MagiÜratibus.Franc.Pollero in hifioriafion Romani,C¿lTyinco in CatJ.glor.mund.par.6.& 7.Dondo5y Oíual do U.i7. Comment. tur. civil,caf, 7. el.novifsimo Iacobo Gutherio en íus libros de ofifiajs domus .Augufia&obadilh inP ofu.lib.x .cap 9.nXv& íeqq. y Laurencio Beyeriink ,digno de leerfe fln Theatro Vita bumanaJitt.M.yerb.Magifiratus,exfiag.z4.. Y hablando de los Magiftrados,y Pregaras de Francia, Vincencio Lupano, y de|os y de toaos luhano Tabbecio in traB.de Magí poft fradb. Cataclifi Derechos de Vlacas hue« inñitutis, deque multifliciferfanarum deleBu.Y de los de Rey Don Aloníoen fus nunca dignamente aia-| tra Eí *añ3 el feñor leves de Partida, prxcipué l.7.cumfeqq.tit.i%,pM Was y que dcllos tratan en laNueva Recopilación* . v los;muchos títulos * , afsumf-B A ellos Magiftrados,Mimftros, y Mihifterios fueron (alarios, y grados de Dignidades* mo dando fus Títulos, Honores j fcoun la ocupación que ekercian. loan de Platea las divide eri dbzeH y jurídica divifioi* cfpecies,/» rub.de digniiat. pero la mas común, ,¡lufres ,SpeBables, y| es de óúattó: conviene a fabtt,Supenluflres cargos a quien correípondian Cf-B Clarifsinos. De las qüalc3,y delalosGlofla.Bart.y otros Dodores m l.M tos tirulos, tratan largamente m l.Vnica ,C.vbM iD.de ófifc.eÍus,y en la rub.cié dignitat.lib.w.& Señar. vel Clari[imt& C^dighitatum in yAuthem.vt ab ¡Uuflribuf&inprocemio InBitS.cumque hoc* AzoB tnum admi'radas W^rv^r,Gloílacelebre| ofPrafieB.Ordht,$?tcahtor,ck eius Additiona-J infumma.rit.C.de tot,loaü. Andtxzs tit.de iurifdiB.omn JudicS.x .Axigclcj , Platea inIM drC té rub^odydt. Albcrico in l.Imperium n.i7^od:tit. cenfluutM Decurión, lib.10. Bald. in cafeurn accefsiffeni ,de fin.C.de Abbas, & Imola in capfelitafie maior.& obedient. Alciato inLfpeM ciofas,b.deyerborflgnifx\tg2itxtctCimciusÍnl.fin.Cod lib.ii.Petr.Ferrara infraxí,informa .Apoflelorum^.fipeBabilis.pag. 0ti9¿Mstito¿&s^ cap.ií.n.xZ.ad fn.MtftÜzde iurifd.zfc^M.infin.GiÁdo^iiár. inThe[aur.var.lib.x.cap.}.\mí:&imcWícnoch.lib.z.dearbitrar.cent. x.caf.68.&tBob¿d\\\2Lybifapra,h.i4.&feqq. ignoro,* que Alciato lib.^JtfpUnB. cap.x^^y loan heehan Orozco in d.l.x D.de off.eius, &inífcernina fDde Sénatorib. Titulo, ó Dignidad del Percon razón menos en efta divifion ,el feBifsimado, de que ay titulo particular en el Código ,de PerfeBifdeffimatusdignitatéfib.xx. vbi etiam ídem Alciat.Y la conftituyen Depues de la de Clarifsimos: y el mifmo Alciato niega fe halle en todo recho mención de la de Superiluftresy que efta palabra fea del , d de latina \ alegando para efto algunos lagares *de Caísiodoro y re~ jehailava Aufonio en la MoífelMonde mueftr a,que la Dignidad , fe Tolo fe£tutá,que era conftituida entre las Spéftables precedida de la de los Iluftres: Qttique- fuas rexere yrbes3purumque Tribunah Aunque nó 7 . ** Honorarias s y jubiladas. SQnguine,& innocuas illufiray'er'e fecures. PrafBurarum efto, *es titulo tenusre [ecundo. Pero en fumamente dificukoío conftituir reala cierta* por la gran variedad,y confufion que en las leyes,/ Autores fe halla, cerca de la aplicación de los títulos ,nacida de la mudanca de los tiempos,y Imperios,)' de la mayor,ó menor eftimacionque en ellos fe iba haziendode los mifmos cargos,y Oficios, como declámente lo advierte Cuiacio,yMcnochio;* W/^,-¿ citads,G a rfias Toleran. tn d.rub. C. de dignitat.n.7. y Conrado Ritershufio/^. Novel.z.p. cap.zJe Magiftr.n.zo.pag.mihi 132. cuyas fon las palabras figuientes'Ulud queque ingenere obfervandum, Magiflratus yarlare pro diVerftate temporum, locorum,& Reipub.froyt hic, y el Ule fiatus : hac, aut illa : id quod facilé eB cuivis animadvertere, confjobdnet forma rend aliquet títulos libriprimi PandeBarum ,&primi libriCodicis. Ítem aliquot títulos in tribus poflerioribus libris Codicis , quos diligen[uiacius. expofait Conferend, inquam, ifla omnia cum ijs, qua tifsime a doBifstmis virisfcripta [unt de Magiflratibus P.R.& Reip. yeteris adhucflorends. Vfique adeo nihilBabite efl in rebus bumanis, ne in legibus quide m..& Magiflratibus, hoc efl, in rebus omnium maximis,& didnifsimis :tantum. abefl ,vt inalijs rebus minoris momend ,aliqua eífe fffsit'conflanda,aut ferfe tuitas. * Y hablando en materia de los títulos ,fíente lo mifmo Menochio en elc0#/,.34i.//¿.4.moftrandola variación que en ellos ha ávido^ concluyendo en el #.43 que el de Iíuftrifsimo folia fer mayor que el de Excelentísimo, y fe dava folo a los Reyes • y oy lo vemos mudado, y parece, que el de Excelentísimo fe tiene en mas como * también el de Eminentísimo, que en nueftros tiempos fe ha5 aplicado a los Cardenales,de que haze particular obfervacion loan Dominico TaKoninfiragm.de<Antefato,pag.i94.n.xo$.& xoz.Sinquc para efto pueda aver mas razón de diícnmen ,que la eftimacion, ó opinión que fe induce por la coftumbre ,como lo advierte el mifmo Menochio vbifiufira,n.^. refiriendo a Bartolo ,Dedo, Rocho de Curtc,Purpurato,y otros Autores. Y no fe contentando con nombrar , y proveer los Magiftrádos' Oficiales, y Mimftros, que fe juzgavan por bailantes para el vfo y exercicio ordinario de ios Tribunales, cargos, Prefeduras,y oficios que he referido,* folian también nombrar otros algunas vezcs.quc . Derechos de Tía fas tuvieífen, y gozafíen h Dignidad, Titulo , y Honor dt'elíos ¡rele- 2^2 vándolos de fu vio -, exercicio, y ocupación; ó ya porque aviendola exercido largos años, ccfsó el vfodélla,o la renunciaron, ó la edad, y otros accidentes,*) achaques pedían fer jubilados en cllaió porque aun fin ayerla exercido ,la calidad , y méritos de fus perfonas \ ó otros julios -refpetos, que movían al Principe, les bazia dignos defte favor,y de fer agregados al Tribunal, ó Colegio en que fe les dava. A ios que* actualmente iervian,' exercian,y'miiitavan 3üamavan Acentes,o Administrantes. A cíTotros,V acantos. Y eilcmifmo nombre davan también a los que proveían efbndo aüfcntes, quando aun antes de entrar a fervir , fe.les concedían defde lueooías preheminencias del cargo a que ¡os promovian^y deftinavanv • A los Titulares ,que ni avian férvido, ni exercido, ni avian de fervir, ni exercer en aquel oficio,ó minifteno, con cuyo nombre los honravan,y ntulavanj los llama van HoNORARios^con la diftindon en vnos,y otros, de preíentes,ó auíentes,que dexo apuntada. Como fe halla difpuefto, yK mas largamente explicado por los Emperadores Theodoíio,y Valcntiniano* inleg.z.C.vt dignitatum ordo ferve tur, por eftas palabras: Omne sfriyilegia digniiaturnh oc ordinéfervanda cognofcant, ytprime loco h.;bcantur hi, quiinaBu fiofl-' d, Uluflres peregerint adnini fralione s: Secundo veniant vacantes, qui prafentes in comí tatú illuflds dignitatis cingulum meruerint :Tertiu ordinem eorum profpicimus-, quibus abfentibus cingulum illuBris miftitur dignitatis :\u25a0 Quartum Hónorariorum ,quip> afentes a ncBro numine pne ángulo codicillos tantum honoraria dignitatis adef tifunt QúintumieorUni -quibus abfendbusfimiliter fine ángulo mittüntur illuBrisinfignid dignitatis. &c.Goi\ quien centella hl.^.C.vbi Senateres,vet Cladfsimifcsut habla de los privilegios de los jubilados:/. Decurie 41, ibi:' Etfivacare fer [ene Burem fiotuerkdeg .nuiles 60. ibi: Hivero qui honor ario titulo ülúflrem digmtattm cónfeqúudfúhr,- &c. C.de Decuden.lib. xo.leg.x .C.defilendar.Ub.i z.l.^.C'.eed.tit. ibi:Honore Curia fine aliqua fiunBione idteñtnr ,vt dignitMemfiolamh abe ant ex Senatu: l.omnes 9. Cod. de met ads, & epidemet.eoddib. ibi : Caterís Vero '-, quibus illuflris diguitas fiub dngulo , vel citra cingulum firofuo folohonore delata efl,&c.NoVellaTheodefij eod.fit.& l.ymcd,Ced,qui afirobit.tyronin C-Theodef. elegañtér luftinian. inNerelia 70. ibi: 'Vero . ' Quadam frafieBura figura ,quam honorariamVocabant ,codiallis av Honorarias. y jubiladas. 2SÍ imperio fiuper ea collads, &ibi:Si Verofalos participare Voluerit bonore: fieri quidem codicillos, &his dad ,tantum Vero valere huiufmodi imperialem largttatem, Vt Ule henoratus quidem [t,&máxima curia pars effe videatur,&c ., con otros textos,)' Autores Latinos, y Griegos, f que juntó doctamente Cuiacio inl.x. Cod.de Primicerio fiib. i¿.BriíIbnio,Schardo,Kalvino,y los demás, que han cfcrito de verbis iuris, Verb.¡fonorarij,& Verb.Vacantes, Dionyíio Gothofredo in notis add.l.z.f.Vt dign.ordfervctur, & add.N0vdUuflin.7o. Menochio d.caf.6S.n.4. » .&4a.CaíTaneo inCatal.glor.mund.6.p.conpd. 4. Vbi agir de Vacantibus,cjr conpd.^.wbi de Honorarijs,lonnu.¥tAnciíc.áPonte,y fu Adicionador YboxoiniraB.de offe.&petefi.Proreg.titA.de ele B.o[f cial.§.%.n.xo.&< [eqq.Kovxto infiragm.x. de Titulerum abufu, n.^z.&feqq. Iacobo Gutherio, que había de Vacan- tes,y Houofarios con erudicioo,//¿.i.¿/f I4«c^ 15. Y las formas de los codicilos,ó ofific.domus <Augufla, cap. que para vnos,y patentes, fe defpachavan, refiere Caísiodoro lib.6.var.epifl. 10. &n. y por fer muy notables,las pondremos luego a la letra. * El llamarfe Honorarios, pudo tomar origen, de fer el Principe el que concedía ellos Honores,y Titulos,que es, fegun queda dicho ,la fuente delíos ¿ como del derecho Pretorio lo dixo con menor caufa el I.C.Pomponio/» Idus autem civile,%.x.D.de iur. iufl.& fD.de orig.iur. y mejor el Emperador, Iuftiniano l.z.%.eodemtemfiore tn %.Pratorum,eod.fu. ibi: Hoc edam ius. Honor adum folemus afipel, Ure c^uod qui honores gerunt, id efl Magiflratus ,authoritatem huic iuridederuni . O mas propriamente ,porque faltándoles a los Honorarios eí exercido de los Magiftrados, ó Dignidades, que afsi les davan (como queda dicho) folo les venia á quedar el defnudo Titulo ,y Honor dellas, como expreílámente lo dixo * luftiniano i» diB.Noyelt 7o.ibi: Hanc autem ita nominabant, yt nihil aliud ,nifipurum Honorem ijs, quibus prabebatur, conferret. Y por ello, él mifmo allillama a la Prcfedura Honoraria: Figura PrafieBura ,folamprabens dignitdtem. Y otros Textos. las llaman Dignidades imaoinatias , vacias, de fombra, ó alfombradas en quietud fecreta ,y privada, /.41. C.de otros pecurien.inTheodof.Vel quifine adminiflradone adumbraiarum dig nuatum codicilles honorarios meruerinf.leg.74.eod tii.& C. ibi iInanes ye to vmbras& imagines dignitatum eedicillis honorarijsfe^ caffas Derechos de Placas *54 Bantes:l.<f.& S.de Honoratorum cedicillis,eedem C.Theod. ibi :üfifii cijs publicis ,atque milida muneribus exfertes ,quos habent fecret a l.vltj.fu.de Honorat, £. ibi : Ne quis ¡ibi cxpetat* * ' rauietis vmbracuU:r i (¡ye imaginarios five ínter agentes codialLos* acceperit&c. Como también, por la mtfma razón, los Tutores que no exercían,fino folo eran nombrados en honra de fusperfonas ,ó de las para quien fe nombravan, fueron llamados, Honorarios J.}.$.z. D.de a,dminiBrat. tut or.l.fi quis tutor. 6o. $.quid ergo p honoris caufa tutor datus fi,D.de fuunupt. time noflro*'¿6.$.x .D.de teflament. tut.lep-. qUod p fiorte t^.x.D.de [oludon. Y Honorario Túmulo, el fepulcío inane,o vacio, que íe levantava, y erigía mas por honra ,y niemoria de algún difunto, que para guardar en él fus cenizas ,que en Griego íe dize Cenotaphio,/.*» tantum,%.Canetaphium,cumlfieq.Dl de rer.divif.l.vel qua,<& l.monumento, D.de Religioj\&fiumpt funet '. cum alijs apud Cor^v. lib.}.Comment. cap. X.n.4.. Alciato liki.parer. cap.xz. Forcatulo inNecioman.iur.dialog.x.n.zS.BnííoiÚQ lib.zfeleB.cap.is. Cotta inmemorab.iur.yerb.Canotaphium,y Cafaubonp,y otros inillud Suet .in Claud Xaf.cap .x .Caterum exercitus honor ariufn ei tUmulum exátavit: circo, quem deinceps fatuto die quotannis miles decurreret,Cj 'alliarumque Civitates * publica [upplicarent, Y de aquí vino a penfar Accutüo inl.nuper, D.de donat. Ínter, Verb.Honods ,que la donación ,honoris caufa ,de que allí habla el \.CGi\o:Rcccpta efl alia caufa donationis.quam dicimus honoris caufa: fe ha-de entender, de fimpliciHonore, id eft, fine adminiftraftone \ por pareccrlc, que efta es la mas frequente accpcion,ó lignificación defte nombre HoNOR,fcgun 1» que voy probando. Pero aunque efto en fies cierto, también lo es, que en aquel texto no habla el I.C.de tales Honores, fino de los efetivos,y verdaderos, como lo mueítran los exempíosque luego pone: Vteccefi vxor viro ladclavij petendi grada donet ,yelvt Squeftris ordims :• yel fiat ludorum grada. Y afsi tomó, y vfurpó la palabra, lHonoris, por la mifma Dignidad que fe pretendia,y avia de exercitar. Cofa muy frequcntada en buenos Autores,y ocafionada, fegun parece, dei grande Honor, reverencia, y reípeto que fe tenia á ios que llegavan a confeguirlas, como fingularmcnte lo advierte Gomnolib.i.Cemmeni.cap.^.n.i. Y la mifma rubrica,©.^ munerib,& honorib.m cuya l.Honor 14. el /\u25a0•/; \u25a0 \u25a0 *$$ Honorarias >y jubiladas] Í.C.Calliftrato da a entender, quod Magiflraiuiinefl dignitas: rurCicer. fus dignitatemfequitur honor. Y en ú proprio fentido habló Philip.%. Quamquamhoc honore vfi ( id'eft Magiftratu) logad effefolent, quum efl in Sagis [ivitas. Salluft. in Cadl. Catallus ex fendone vfas¡ Pontificatus odio intefus, quod extrema átate maximishonoribus á , ab adelefaente Cafare viBus difcefferat y entienden Comentadores Satyr.i.ofkaúdo dlze: Iuvenál fus Nunc cum fummtts Henos finitocomputet anno, Sfiortula * quid referat. También llamavan a los Honorarios,y con mas propriedad, y frcquencia, a los Vacantes, ó Iubilados ,inter-agentes, por el iúgar¿ cabida,y autoridad que confervavan entre los Magiftrados actuales, ó adminiftrantes ,como confia de las palabras que he referido, d.l. vltim.C.de Honorat.codicil.in Theed. cjr d.L1). C.de metat.lib.iz. vbi pro ¡ter agens, leoendum eft infer-agens,vel inter-agentes, &d.l: i.'Q: de flent.eod. Ub. \bi: Videlicet inter-agentes taxari. Y afsimifmo* iAdjcriftos,%Adfcdfiticios>oíAlleBos, por el Tribunal,ó Colegio donde entravan,o quedavan diputados; ó agregados, como parece de la l.x.d.tic.de Honorat.codial. &l.xo.de Prat. in C.Theodofi.l.7.&feqq. C.de domefl.& protcB.l.i.de frapof.fiab.l. 19 .&*Z4 .de Palatinfacr.larg d.7 .de pdvileg .eorum, quiinfacroPalat.milit.eod.C.Tbeodofi.$ymm3ch'.epift.9!).lib.7.\bi: Sed adijeienda ¿Bprarogativd militia, vibeneficié allcBiónis v'tatur, Dohdéíureto en las notas dize, que in libris ¡unfconfultórnm nomen alleBionis& alleBorum Vario fénfü accipitur,fed hiefumiturpro beneficio Imperaieris, que quispofl decurfos in aula, &> domitatuPrincipis ,labores, adhgebatur in ordinem Sena'torium, Velut qua ex C°nfalddbus confié que Dignttatem. batur Clarifsimatus * A imitación de los foldados fupernumcrarics ,ó imaginári©s, que: inventó el Emperador Claudio , y los continuaron otros ,poniéndolos en las hilas, folo para que gozaífen los fueldos.aunque no militaíTen. Deles quales había Sucton. inClaud. cap. z$.ibi:¡nííituit, &imaginaria milidagenus, quod vocatur [upra numerum, quo ab[entes,&titulo tenusfitngereniur. Y por efto ios llamavan tá'mb'ien,Vácantes,Vacantivos, Adfcriptos3óÁdfcripticios,comocOnftadeio Severo, ibi: AtíexánderSeyérusiüque dize Lampridio Ín fdurando£on[lringit, ne quem adfdptum, id efi ,Vacaniem babeñt.- 2,$ 6 Derechos de Piafas TrebeH.Pollio in f>aíiBa: Efl epifiola Valeriani, qua gradas ¥>aliBa afir quod dus conf lionullum adfcripttdum, id ef, Vacantem-b aberet, & tribunum nullum flipatorem, qui non Veré pugnara. En cuy asmoras \o advirtieron bien'Cafaubono,y Salmaíio,y íaccb.Guther.«¿//¿. * iJe offic.dom.>Augufia,eap.i^ .pag.tf. donde dize, que a vnos, y fabér, aísi a Honorarios, como a Vacaátcs,^a otros: conviene a nitas codicillis dabatur,& alleBionis honos, corno lo mueftra Caísiodoro en las formulas que referiré luego. Aunque entes Vacantes por Iubiladosjó en los. Adíenos, en e! gozede los falarios3y en otras cofas: eran mayor es los privilegios, que en los Honorarios,y por el exercido que' avian tenido ,les quedava el honor del Cingulo de la , y en que jubilaron. Lo qual no era aísi Dignidad que cxercieron ' en ios Honorarios. Por* donde los Griegos inrroduxefon llamar Cofoi a los Adminiftrantes,o Vacantes, que quiere d'ezir,'í,i»¿?;Jó Ceñidos. Y *Ago\ [ei, a los Honorarios, que quiere dezir, DificinBfb Defccñidcs,co• confia exd.l.omnes 9-C-de metat.lib.xz. ibi :Catedsyero, quibus illuflrisdignitas fub cingúlo^vel citra cingulum pro fuo folobonore demo lata efl,d.l.z.C.yt dignit.ordfiervetur, ibi :illuflrisdignitatis cingulum meruerint, &ibi-.Quibus abfenfibus ,cingulum illuBris mittitur dignitatis,6>: ibi:Quibus abjentibus [me cingulo mittuntur illuBris in- fignia dignitatis. A la qual diferencia aludió también * Sidcnió Apollinar lib.x] efifl.9.ibi :.Avie ñus ad Confuí atum felicítate, "Bafilius yirtuteperyenerat. f'^dlus 'Baflius dij'cindus : que es corno fi aixera, que Avieno avia fido Confuí ordinario, fuffecto, ó vacante, y Bafilio folo Honorario. El animo Sidonioltb.f.epifl. 7.CinBisiurafiifcinBis privilegia. Porque como es vulgar , y ¿oníta de las leyes citadas ,y de otras muchas, * Cingulo, fe toma translatida,ó metaphoricaiiientc en derecho^ en otros Autores, por la adminiílracioñ, ó exercido actual de qualquier oficio ,ó Magiftrado , fegun ¡o advirtió la Glotta per text.ibiin l.fi'n.f'.de prafiof. facri ctibicJib.it. &l.i.C~.de. domefl' & proteci.lib. 11. Y todos los Autores que han efento de verbis iuris, Verb.Cingídum,Kib\iíi.inlFt AHfiheKus'%7 ff.de yerbar fignif y Roberto Stcphan.¿« Thefauro lingua Latina, verb. Cingulum. "* No porque hüvkííe algún genero particular de Cingulo ,que ' Honor 'artas fy jubiladas: m íuetfe •iníígniá del Magiftrado ,fegun parece lo quifo dar a enten¿ der S.Gregorio Nazianz:no in quien refiere efifl.ad y figue Sirmondo in notis ad Sidonium aquellas vú&br&s,propóte&ate cinéluti, dondediB.lib.i.efiifl.9Sobte dize : GnBuft ,hoc efl cinBi,erant PrafeBi, &alijomnes Magifratus ,quibus gladij ius erat, quorum infignia, CingulUm,y la Glofla « tfin.C.defirafoffacr.cubie. donde explicando las palabras vti,expone:^dc\la,Cingule hb.xz^ jeforte, vel canuca. Lo qual fe convence, porque expresamente pone como cofas difuntas el Cingulo.y las Infignias^./.z. ¿> dignit. , ordofervetur ibi :Sme cingulo mitiuntur illuflrisinfignia dimita, J¿^^ ' -\u25a0 tis, es-.. Sino porque defpues que comencaron los Confules a alcarfe.y las Togas para las batallas ,fe recibió el ceñirfe también los íoldados,por donde Horacio in Poética los llamó Cmetutos, C'mBuds non exaudita Cnhegis. y nueftras leyes eftar infirec'mBu, ai haiiarfe en eftado, diípoficion, o expedición de pelear : y de ai ,porque para exercitar qualquier otra obra mas acomodadamente fe hazia lo mifmo, fe tomó la palabra, Cingulo, como por fynonoma de la palabra, exercido ,como* lo advierten ,y prüevan los Autores cirados : y mejor que todos Cíngulumfignificat,quodad C^siodotoPfalm.z9. ludicis fertinet di¿nuatem. Nam cinBa pote fias i» ipfa vocabúlo nofátur conBituta Sic emm cinBum dicimus Iudicem, quando eius afees, f honorífique deilluBratus honere cinBus; cinBus,& cingulum ludias &e &l'h.6.vanaran formula Patriciatus z'xbx : Hiñe eB, quod O Honor efi cmgulum fidéle, &c. Y mas adelante Wm Ub, form ipIecmBus^ i.-Uama Ociofo a cite Cingulo de los Vacantes ,ibi : Ociof einguíi nonorcpraanBa dignitas. Y allí,* y en las dos varias antecedentes, pone las Formulas de ios Codicilos,o Patentes con que fe folian concederlas Dignidades de Vacantes,Proceres y Uuftres ,y de la Comitiva primi ordinis, * entre los Condes, que llarnavan Confiftoñanos, que eran los aue aísiftian a los mas fecretos confejes del Principe, l.x.%.x. C.de novo, C.faaendol.z. C.de C.dedifieuff. &lz & fer tot.G de Comitib.ConpBor.itb.xz. cum alijs traditisper ium,& ahos,¿ Verb.iur.yerb.ComitesSacri ias, y razones que movían ,ó obligavan a Confifterij Y de hs eau los Reyes a concederlas ceñirle claraos, Prite- 2|8 Derechos de*Placas |p|^"""!^^™^raIos coníblar «quiera Y por fer las palabras de éftds Forcon efte Honor a los impedidos, enderecá, ha tañ'Uit van al proponte del intento a que efte papel fe el tuviere por mas íubítanciak*. quiero efcuíar de inierir en las que bcncmeritos.y FORMVLA X.QVA PER CODICÍELOS VACANtES PROCERES FIANT, * Pedclitarentur graviter boni mores, p autfolis divuibus ,aut corl pon yalendbus,prafarentur tantummode dignitates fdum multes in^ venias excubias Palatij refugere ,qui magis pofsint laudabili conven ( atiene fulgen. Multis enim facultas fuá non fuffcitad 'mulds philofophandbus corporis ydletudo fubtrahitur.&fitplerumfiué yt S apuntes irremunerad tace antfft femper homines ad honores Comicohfuere fcuní tatenf obfervadone perveniant. Rarum eft Vni multa ómnibus debeat Regnands petas fubvenire. Quidfl expénfas Confuía* trium^hüm: exfidvefeat} Quid fSafientia Clarus PrafeBura hequeai fuftinen moíeflias>. Quid flpondera Quaflura affluens lingua molefilar um tadióvitentur forte quafn formideil Quid (ia,reliquifafees mentid Nonnefi magnis yiris taliafugiantur, in verecundia noBrá fafapiunt digñitatesl Qudnto tumdnfaeiudinis quamdam repulfarrinihil relinquere, quod fiacit Natura flius bonoPrincipi irremuneratum iuspaufet nobis laúdabile* Sapientia efl, qua honores meretur ;totum aliud extr'wfieeus venit. Sola eflprudenda,qua rebus ómnibus praponitur, quando inhomine ficeliciter invenitur. Sit apud nos, &fiortunis integerrimus Cón[ularis :fint&fine longo labore Primates :habeantexercida prdmiá locus pt ,qui tantum merids compdratur. Jua :[ed &ifie honor abilis [aerad Ñeque enim abfarde leges fsima cenfaerünt, eos quos bó'nd ópinienis fama comme >ndar, Cedidllis Vacantibui tales qúarere fammitates .Quos etp facultas in iand honoris appardtu de[eféreiMrtus confa cia non celaret. .Animad funt ad taita ,qui défaa yidebantur defperare fortuna, Hoc r&> validfsimúí ad labores, hoc &imbéciltis corpore , meretur ad laudes . Nam omnesfah diyetfiate pradicantur quos huiufmsdi nomen honoris ampíeBitur :Et magis nefiio quid amplius meridextorpffe creditur, quod rem laboranduM odefas meruiffefentitur* lAtque ideo prafemtbus codicillisi<&c. Honor ariasly jubiladas. ?5£ - s « 5 FORMVLA XI. ILLVSTRATVS VACANTIS; * effe \ ...-' ndgt QonBat fodicem Rempublicam, qua multis civibus ornata. Nam ficut Ccelum fiellis redditur clarum ,fc relucent Vrbes lumine dignitatum. Non quiafiat homo alter honoribus ,fed quia mo- refale deflior efficitur,a quo conVerfadonis ordo melior pofulatur .Quis enim ofmionemfuam vitufierabilitet traBare Velit, qukmfaecialit)r ad laudes eleBam effe cognofciñ Illum fiquidem honores glodfcant ,quem commendat &vita. Nam malo inflituto yiyere ,nec Pdncifii fias efi: quado e-7* deillofiofiulus occulte fioteB dicere, cui mores fuos fiublicfnul Ius ,ac aufas efl imfiutare. Cafie igiturpro fide laboribus tuis Comitiva Vacatem: & tuis civibus deceratus afifiarcas,&* quod domeficorum dulcij simttm me mibus bonis ,iugiter frofrijs yfúitadbus occuperis. efl Quid enim for tunadus, quam agrum colere,& in Vrbe lucen, ybi ovus frofiriumdeleBat ¡Autborem ,nec aliquidfallende conquidtur , dum fuavi berrea labore cumulantuñ Quafirofiter nos dedimus deleBabilem Uonorem,tu conVerfadonis apoda dignitatem {nam Vivaque fbiconiuncla funt,vnum fiendet ex alter o.non co alefcunt ffiarfa femina,nip etiam térra qualitasfiuerit ofierata) habiturus meffemde noflra grafía copioyr famft a tí ludida noflra cognoyerimus opportune faiffe trad ata. - FORMVLA XII.COMITIVA PRIMI ORDINIS VACANTIS.' * Magnum quidem mulds,& inter vices videtur \u25a0 i effe geni aium, Pu- blic a vtilitatiprobis aBionibus occupari. Sed quantofcelidus émorem fifilendidum fumen , &cogitadonum molefias non habere. ¡nterdum enim afsidui labores etiam ipfas .ingratas faciunt dign.it ates :dum irabe cillitas humana cito fiolet fufincrefafiídia , &quod prius ambipe credttur,poBea vitare yelle femitur. Sed hoc multo.praBandus'^deffé confpeBibus Regijs, & abe ¡fe molefiijs.gradam habere loe i,& yitaré contumelias aüionis:Dulce efl aliquid fie mereri,Vt nulla fofsit anxietate turbad: dum multo gradus reddi tur, vbi falagaudia frofferixatis , fentiuntur. Hunc igitur honerem quem tibire.faids etioía' remuneradone praflitum , qui nimitim laborantibus and qua- nofaitur froFiíioné collatus, vtRedores Proyindarum;anni aBione laúd at os ,y¡x ád'tali Derechos de Tlacas culmen adducerent, quibus confitebantur fikrima[e deberé. Confliarij , quoque PrafeBorum Cenfcienda ciad diBadoné pracipui , qui in tilo aBu ampli/dma PrafeBura (icvidentur exercere facundiam^vt ad yfditates publicas expediendas, alteram credas effe Quaíluram. Vnde frequenter & nos iudiceS affumimus :quia eos doBijsimes comprobamus. Quid ergo de tali henere fentiatur,agnej ce: quandoPrafeBivid, tot laudabilibus influuds huiufmodi inveniunt firamia dignitatis: & 2 66 mérito, cum tant a pompa ceditur ,qua Señar orij quoque ordinis (píen* dorecenfetúr. SpeBabilitas clara &« ConClflodonoflro dignífsima, qua inter illuflreS ingreditur ,ínter proceres advecatur :Ociofi cinguli honere firacmBa dignitas. qua nullum noVu offenden ,nullüm cognofcitur ingravare,& [ufier omnia bona concitare nefcit invidiam. Quocircaproyocad moribus tuis ,Comitivam tibi Primi ordinis ab illaindiBione Maieflatis favore largimur: yt CenfBorium noBrum fientrega- ingrederis, ita moribus laudatus exornes : quando vicinus honor efl illuflribus,dum alter medius non habetur. DeleBet te imitan \ quos proximitate contingis. Tundocum amplum,(? honorabilem fiacis ffiite moderata conf deratione traBaveris . <Admoneat te certe, quod fufa. pta dignitas Primi ordinis appelLtione cenfetur.V fique quiate fequuntur omnes ,qui fpeBabilitatis honore decoramur. Sedvide ,ne quis te Pracedat opinione, quifequitur dignitate. AlioquigraVe pendus invidia efl,fifilendere cinguli ciar*uate, &merum lampado non lucen. Defias Dignidades, aísi Vacantes, como Honorarias, gozaren Varones infignes en varios tiempos ,y las de Senadores Romanos fin cingulo, fe folian embiar a muchos, que ni avian eftado, nipenr favaneftár en Roma ,cafi tan frequentes ,como el derecho de Ciudadanos de la miímaGiudad,como k colige de hd.Lz.Ced.ytdign. ordyfervct ibi: 'Qdntwmeorum^ quibus ter fine cingulo abfendbusfimili mittunturrlkfinsinpgnia Dignitatis. Y de relación de varios Autorok pufo en Goropendio Beyerlink in Theat. vit.human. litt.P. pag.r)i.cu.y2s palabras dexo de referir por no dilatarme j contentándome con poner el.exemplo de "Bartolo, que fue Confejero Hoi*©,m¿io del Emperador Carolo IV.que también le concedió per^fcüdddear,mas}o infiernas vn León rapante fangrientocon dos cofas- en cnmpo.de oro ,como él lo refiere inExtravag. adreprimendumjnpdnc.&in traB.de infign. & arm.drca prine.y refiriendo avetros Tomas. Dipiovatatio en fu v ida, Catelian. Cotta in tus